Jan Matejko (1838 – 1893) to najwybitniejszy polski malarz historyczny XIX wieku. Jego obrazy historyczne, a właściwie historiozoficzne (przedstawiały całą koncepcję rozumienia procesów historycznych) spełniały taką funkcję, którą w społeczeństwach wolnych pełniła publicystyka i edukacja państwowa
Jego malarstwo miało uczyć, karcić i krzepić. Powstawało wtedy, gdy Polski nie było na żadnej mapie Europy. Jego przesłaniem było przypominać narodowi, a także innym państwom, nie tylko o świetnej przeszłości ojczyzny, ale wprost o jej istnieniu. To ono m.in. były szkołą dla pokolenia, które w 1918 r. wywalczyło niepodległość dla Ojczyzny.